Juridische varianten van bedrijfsoverdracht

Juridische varianten van bedrijfsoverdrachtEr zijn diverse juridische varianten van bedrijfsoverdracht van een onderneming in de vorm van een besloten vennootschap BV. Kort samengevat:

  • De overdracht van aandelen in een Werk BV die een aandeelhouder in privé houdt
  • De overdracht van aandelen in een Werk BV die gehouden worden in een houdstervennootschap (holding)
  • De overdracht van een bedrijf (onderneming) door een Werk BV

Bij de overdracht van aandelen gaat het (juridische en economische) eigendom van de aandelen over van de ene (rechts- of natuurlijke) persoon op een andere persoon.

Activa passiva transactie

Wanneer er wordt gesproken over de overdracht van een bedrijf hebben we het echter over een activa passiva transactie. De aandelen van de overdrager worden hierbij dus niet overgedragen. Die blijven bij de bestaande aandeelhouder(s). Hun Werk BV draagt echter wel (een deel van) haar activa en passiva over. Fiscaal gezien is dat een bedrijf, ofwel een zelfstandig geheel van activa die gezamenlijk een gemeenschappelijk doel dienen, namelijk: bedrijfsmatige activiteiten doen.

Fiscaal en juridisch zijn er grote verschillen tussen de verschillende juridische varianten van bedrijfsoverdracht, zoals een aandelentransactie of een activa passiva transactie.

Vervreemdingswinst aandelen

Bij de overdracht van aandelen in een Werk BV die een aandeelhouder in privé houdt realiseert de verkoper mogelijk een vervreemdingswinst. Deze vervreemdingswinst is het verschil tussen de verkoopopbrengst van de aandelen en de verkrijgingsprijs van de aandelen. Deze vervreemdingswinst wordt belast in box 2 van de inkomstenbelasting. Het belastingtarief is 22% tot €250.000 en daarboven 25%.

Dit geldt overigens alleen als de vervreemder een aanmerkelijk belang houder is. Dus: wanneer hij direct of indirect meer dan 5% houdt in het aandelenkapitaal. Anders behoren de gehouden aandelen tot zijn box 3 vermogen met per saldo 1,2% vermogensrendementheffing. De vervreemdingswinst is dan overigens niet belast.

Deelnemingsvrijstelling

Een andere juridische variant van bedrijfsoverdracht is wanneer de verkoper de aandelen van een werkmaatschappij verkoopt terwijl deze aandelen in een holding zitten. De privé persoon, tevens houder van de aandelen van de holding, realiseert dan zelf geen vervreemdingswinst. Dat doet de holding van hem. De vervreemdingswinst in de holding is dan vrijgesteld van belastingheffing. Dit vanwege de deelnemingsvrijstelling, artikel 13 wet Vpb 1969. En wel wanneer de holding tenminste 5% van de aandelen in de werk BV houdt.

Een derde juridische variant van bedrijfsoverdracht is de activa transactie. Het gaat dan meestal om de inventaris, de voorraden. Maar ook eventuele verbouwingskosten en inrichting van bedrijfsruimte. De onderneming verkoopt dan –een deel van- de bezittingen van het bedrijf. Plus eventueel een bedrag voor de winstgevendheid: de zogenaamde goodwill.

De schulden blijven vaak achter bij de verkoper. Evenals ook de bestaande vorderingen op debiteuren op het moment van bedrijfsoverdracht.

Stille reserves en goodwill

Bij bedrijfsoverdracht door de verkoop van activa is er mogelijk sprake van een boekwinst. Die wordt dan onmiddellijk belast met vennootschapsbelasting. Het gaat dan om de verkoopopbrengst van activa minus de fiscale waarden. Dit heet dan de zogenaamde realisatie van stille reserves. Maar ook belast wordt de mogelijke realisatie van de goodwill: de vergoeding die door de koper extra betaald wordt voor de winstgevendheid en de winstpotentie van het bedrijf. De goodwill wordt dan betaald voor de naam, het imago, de klantenkring, het netwerk, de toeleveranciers, de kennis, de ontwerpen, het intellectuele eigendom zoals patenten en merkrechten enzovoorts. Deze goodwill is feitelijk een vergoeding voor het vermogen om met de overgenomen activa toekomstige kasstromen te generen.

Bedrijfsfusiefaciliteit

Onder toepassing van de bedrijfsfusiefaciliteit, artikel 14 Wet Vpb 1968, kan de heffing vennootschapsbelasting worden voorkomen. De verkopende BV moet dan de activa aan een andere BV overdragen met als tegenprestatie: de uitgifte van aandelen. De verkoper krijgt dan geen geld maar wel aandelen. De aandelen mogen dan gedurende een periode van drie jaar niet worden verkocht. Anders wordt de belastingvrije verkoop van de activa gezien als een handeling om de belastingheffing te ontlopen. En daar stak de wetgever een stokje voor.

Juridische varianten van bedrijfsoverdracht

Maak tijdige keuze voor de juridische varianten van bedrijfsoverdracht. Want een verkeerde keuze heeft direct fiscale gevolgen. Door gebruik te maken van de deelnemingsvrijstelling en de bedrijfsfusiefaciliteit kunnen vervelende situaties worden omzeild. En als fiscaal leed kan worden voorkomen is dat nog wel zo prettig!

©BBO&F