Liquiditeitswaarde

LiquiditeitswaardeDe liquiditeitswaarde vertegenwoordigt een geheel van eenmalige kasstromen die samenhangen met bedrijfsbeëindiging. De liquiditeitswaarde wordt geïnd door ontbinding van de onderneming (bedrijfsbeëindiging): de activa worden ten gelde gemaakt. Deze activa verliezen dan hun onderlinge bedrijfsmatige verband.

Tevens worden alle schulden aan de schuldeisers voldaan: crediteuren, investeerders, financiers en belastingdienst.

De liquiditeitswaarde wordt vaak genoemd in situaties van insolventie: wanneer de onderneming niet meer in staat blijkt haar betalingsverplichtingen na te komen. In die situaties zal een corporate recovery door  turnaround en herstructurering kunnen leiden tot herstel van het toekomstperspectief van de onderneming. Maar er zijn alternatieven voor bedrijfsbeëindiging denkbaar.

Liquiditeitswaarde van de onderneming

Ook bij voldoende solvabiliteit heeft de liquiditeitswaarde betekenis. Bijvoorbeeld wanneer de onderneming bedrijfsmatig niet meer kan worden voortgezet. Het bedrijf steunt te veel op de DGA. Of contracten met toeleveranciers of afnemers kunnen niet worden overgedragen. Omdat ‘change of control’ bepalingen de bedrijfsoverdracht belemmeren. Of bedrijfsmatige overeenkomsten zijn aangegaan met de IB ondernemer. En deze genieten geen wettelijke bescherming bij bedrijfsoverdracht. Zoals bijvoorbeeld de overdracht van huurovereenkomsten: de regeling indeplaatsstelling bij bedrijfsoverdracht, artikel 7:307 BW .

Ook als de winstgevendheid onvoldoende is ten opzichte van het geïnvesteerde vermogen. De kasstromen zijn dan ontoereikend om de kosten voor het eigen vermogen te dekken. Bijvoorbeeld: als de onderneming gedreven wordt in een eigen bedrijfspand met een substantiële waarde in het economisch verkeer. Bedrijfseconomisch worden de vermogenskosten van het eigen vermogen niet gedekt uit de vrije kasstromen. Of: de waarde van de onderneming op basis van gebruikelijke waarderingsmethoden (rentabiliteit, discounted cashflow, adjusted present value, cash to equity, etc) leiden tot een lagere waarde dan de intrinsieke waarde.

Liquididatiekosten

De intrinsieke waarde is de basis voor de bepaling van de liquiditeitswaarde. Bij de intrinsieke waarde moeten de uitgaven (toekomstige kasstromen) voor de liquidatie worden meegenomen. Bijvoorbeeld: de reorganisatiekosten ontslagvergoedingen, voortijdige opzegging van contracten met afnemers en toeleveranciers, crediteuren etc. Dit inclusief de belastingvoordelen: aftrekbaarheid van kosten. De fiscus betaalt als het ware mee: de zogenaamde tax shield.

Bepaling liquiditeitswaarde KoKo BV

Als voorbeeld nemen we de besloten vennootschap KoKo BV. KoKo is het bedrijf van Koos: Koos’ Kozijnen. KoKo BV produceert hardhouten kozijnen voor de woningbouw.

KoKo BV is ook de casus die als basis gehanteerd is bij de toelichting over de Rentabiliteitswaarde en de Intrinsieke waarde. Voor een beter begrip is het wellicht goed om deze ook of eerst te lezen.

De balans van KoKo BV is als volgt. Let wel: dit is de commerciële balans: na herwaardering van de activa en de schuld aan de bank en met eventuele belastinglatentie (verplichting).

Balans KoKo BV
ACTIVA
Machines en installaties
€ 185.000
Voorraden
€ 84.000
Debiteuren
€ 60.000
Overlopend actief
€ 4.000
Rekening courant
€ 35.200
TOTAAL
€ 368.200
PASSIVA
Eigen vermogen
€ 195.067
Belastinglatentie
€ 8.549
Lening bank 10 jaar
€ 101.584
Crediteuren
€ 45.000
Overlopend passief
€ 18.000
TOTAAL
€ 368.200

Hier zien we dus een Eigen Vermogen van € 195.067. Dit geldt wel bij een zogenaamde going-concern: de waarde van de onderneming op voorwaarde dat deze als geheel wordt overgedragen om en daarna wordt voortgezet. Hier echter wordt de onderneming ontmanteld: Koos heeft geen bedrijfsopvolger. En is ook niet in staat om de onderneming voort te zetten.

De liquidatiewaarde is daardoor beduidend lager. En wel om de volgende redenenen:

  • De machines leveren als losse eenheden maar €95.000 op;
  • Een aantal debiteuren zal de rechtmatigheid van hun schuld ter discussie stellen. Circa 10% daarvan zal moeten worden afgeboekt. Het gaat om een totale afschrijving van €8.000;
  • Ook de handelsvoorraad zal deels niet meer kunnen worden verkocht. Naar verwachting gaat het hierbij om bedrag van €30.000;
  • Tevens zullen er reorganisatiekosten zijn voor personeel (ontslag €75.000), afkoop contracten (€25.000) en opruim- en herstelkosten €5.000, totaal €105.000;

In de post afschrijving debiteuren zit een BTW bedrag van €8.000 -/- €8.000/1,21 = €1.388.

Voornoemde kosten en afwaarderingen zijn fiscaal verrekenbaar. Het gaat hierbij dus om een totaal van €95.000 PLUS €8.000 MINUS €1.388 PLUS €30.000 PLUS €105.000 = € 231.612. We gaan ervan uit dat de carry back winstbelasting of achterwaartse verliesverrekening een volledige benutting van de belastinglatentie mogelijk maakt. De totale belastinglatentie is dan:

Afwaardering activa
€ 126.612
Voorziening reorganisatie
€ 105.000
Carry back Vpb
-€ 46.322
BTW latentie
-€ 1.388
Totaal belastinglatentie
-€ 47.711

Maar ook de belastinglatentie zal moeten worden herrekend. Omdat deze is uitgegaan van fiscale afschrijvingstermijnen over de (positieve) herwaardering van €75.000 in de bepaling van de intrinsieke waarde. Deze herwaardering is de nominale waarde €75.000 * T (winstbelasting) = €15.000 -/- de voorziene belastinglatentie door deze herwaardering, i.c. € 13.599. Per saldo € 1.401.

De totale mutatie belastinglatentie is dan: € 1.401 PLUS  -€ 47.711 is -€46.310.

De liquiditeitswaarde van KoKo BV laat zich nu als volgt berekenen:

Intrinsieke waarde
€ 195.067
Af: Afwaardering actief
€ 128.000-
Af: Reorganisatie
€ 105.000-
Totaal belastinglatentie
€ 47.711
Herrekening latentie
€ 1.401-
Liquiditeitswaarde
€ 8.377

De vermogensopstelling door de liquidatie (de zogenaamde liquidatiebalans) is nu als volgt:

Liquidatiebalans KoKo BV
ACTIVA
Machines en installaties
€ 95.000
Voorraden
€ 54.000
Debiteuren
€ 52.000
Overlopend actief
€ 4.000
Rekening courant
€ 35.200
TOTAAL
€ 240.200
PASSIVA
Eigen vermogen
€ 8.377
Belastinglatentie
€ 37.760-
Voorziening reorganisatie
€ 105.000
Lening bank 10 jaar
€ 101.584
Crediteuren
€ 45.000
Overlopend passief
€ 18.000
TOTAAL
€ 240.200

Liquidatie bedrijf

Soms is een liquidatie van de onderneming rationeel gezien de beste oplossing voor bedrijfsoverdracht. Dit raakt wel emotionele aspecten bij bedrijfsovername. De ondernemer voelt dat als een miskenning van zijn ondernemerschap.  Begrijpelijk. Maar bedrijfsovername door een Management Buy In of strategische koper stuit bedrijfseconomisch op onoverkomelijke problemen. Het te gelde maken van de liquiditeitswaarde is dan de beste oplossing. Vergeet dan niet de formele verplichtingen, zoals het melden hiervan in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

©BBO&F